Ustawa o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi podpisana

Harmonizacja zasad działalności organizacji zbiorowego zarządzania (OZZ) w UE jest głównym skutkiem wdrożonej dyrektywy. Mowa tu głównie o prawach do utworów, artystycznych wykonań, fonogramów i wideogramów.

Według ustawy powinna zostać powołana instytucja organizacji reprezentatywnej. Jej zadaniem będzie określić zasady reprezentowania uprawnionych, czyli np. twórców, artystów, wykonawców, producentów lub wydawców, którzy nie zawarli umowy o zbiorowe zarządzanie przez organizacje zbiorowego zarządzania. OZZ-y będą zobowiązane do prowadzenia i aktualizowania m.in. elektronicznego wykazu umów o zbiorowe zarządzanie.

Ustawa jasno reguluje zasady działania oraz nadzór OZZ-ów. Ponadto znajdziemy informacje o tym, na jakich zasadach będą udzielane zezwolenia na zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi. W ustawie opisano również, w jaki sposób będzie odbywało się udzielanie licencji wieloterytorialnych na korzystanie z utworów muzycznych w Internecie, a także zasady rozpatrywania skarg przez organizacje zbiorowego zarządzania.

Ściśle uregulowane w ustawie zostały uprawnienia OZZ-ów do:

• zarządzania prawami uprawnionych,
• zasady dotyczące zawierania i rozwiązywania umów o zbiorowe zarządzanie,
• zasady dotyczące członkostwa w organizacji zbiorowego zarządzania,
• prawa przysługujące uprawnionym reprezentowanym przez organizację zbiorowego zarządzania, ale niebędącym członkami organizacji,
• kompetencje oraz zasady funkcjonowania władz organizacji zbiorowego zarządzania,
• zasady dotyczące inkasowania i wypłaty przychodów z praw oraz dokonywania potrąceń z tych środków,
• relacje z innymi organizacjami zbiorowego zarządzania, w tym zagranicznymi.

Przyczyną zmian w tych obszarach były znaczące różnice w krajowych przepisach regulujących funkcjonowanie OZZ. Szczególnie w przejrzystości i odpowiedzialności wobec swoich członków i podmiotów uprawnionych.

Resort kultury zaznacza, że ustawa będzie pierwszą tak kompleksową i szczegółową regulacją zbiorowego zarządzania w niemal 100-letniej historii polskiego prawa autorskiego. Termin implementacji dyrektywy unijnej upłynął już 10 kwietnia 2016 r. (o czym pisaliśmy w artykule „Komisja Europejska pozwała Polskę do Trybunału Sprawiedliwości”), jednak nie został on dotrzymany, jak tłumaczy Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, z uwagi na „stopień rozbudowania i skomplikowania materii".

Jak informuje Kancelaria Prezydenta "wprowadzanie nowych zasad zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, spowodowało konieczność nowelizacji ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej oraz ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej".

Co dalej z pozwem Trybunału?

Komisja Europejska 25 stycznia 2018 r. podjęła decyzję o skierowaniu do Trybunału Sprawiedliwości UE wniosku o nałożenie na Polskę grzywny. Jednak zgodnie z zastosowaną przez Komisję procedurą przyjęcie ustawy przed wydaniem wyroku przez Trybunał spowoduje wycofanie wniosku o grzywnę.

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

 Przeczytaj w całości:

DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi oraz udzielania licencji wieloterytorialnych dotyczących praw do utworów muzycznych na potrzeby ich wykorzystania na internetowym polu eksploatacji na rynku wewnętrznym.

Artykuły powiązane:

Komisja Europejska pozwała Polskę do Trybunału Sprawiedliwości

Prawo autorskie wymaga reformy

Czy hotele muszą płacić ZAiKS? Wyrok trybunału unijnego dla hotelarzy w sprawie opłat ZAiKS

Muzyka w lokalu a ZAIKS – porady prawnika